Aspecifieke Klachten: Wat Zijn Het en Hoe Herken Je Ze?
Aspecifieke klachten zijn gezondheidsproblemen waarbij geen duidelijke lichamelijke oorzaak kan worden vastgesteld. Veel mensen ervaren symptomen zoals vermoeidheid, duizeligheid, misselijkheid of pijn zonder dat een specifieke diagnose kan worden gesteld. Op deze pagina leggen we uit wat aspecifieke klachten zijn, hoe je ze kunt herkennen en welke stappen je kunt nemen om passende hulp te vinden. Begrip en juiste triage zijn essentieel om de juiste behandeling te krijgen.
Hieronder een lijst met aspecifieke klachten:
Concentratieproblemen en geheugenklachten zonder duidelijke medische oorzaak komen vaak voor bij stress, vermoeidheid en psychische belasting. Ze kunnen tijdelijk of langdurig aanwezig zijn en variëren in ernst.
Hieronder worden de belangrijkste vormen van cognitieve klachten zonder duidelijke verklaring beschreven:
↕️ Moeite met concentreren – Afgeleid zijn, gesprekken niet kunnen volgen
- Snel afgeleid bij lezen of werken
➔ U merkt dat u moeite heeft om uw aandacht vast te houden. - Moeite om gesprekken te volgen
➔ Vooral bij achtergrondgeluid of bij langere gesprekken. - Vergeet wat u kort daarvoor hoorde of las
➔ Informatie blijft niet goed hangen.
↕️ Korte termijn geheugenproblemen – Sleutels kwijt, woorden niet kunnen vinden
- Sleutels, telefoon of afspraken vergeten
➔ Kleine dingen vergeten die normaal vanzelf gingen. - Namen of woorden niet kunnen vinden
➔ Bekende namen of woorden zijn tijdelijk ‘kwijt’. - Zaken dubbel doen of vergeten te doen
➔ Dingen vergeten die u normaal direct zou uitvoeren.
↕️ Mentale vermoeidheid (“brain fog”) – Mistig hoofd, moeite met plannen
- Gevoel van ‘mist’ in het hoofd
➔ Denken gaat trager en u voelt zich mentaal uitgeput. - Beslissingen nemen kost meer moeite
➔ Twijfel bij keuzes waar u anders snel over beslist. - Problemen met plannen en organiseren
➔ Moeite om overzicht te houden of prioriteiten te stellen.
↕️ Vertraging in denken en reageren. – Trager reageren, moeite met multitasken
- Trager reageren in gesprekken of tijdens werk
➔ Het kost meer tijd om vragen of opdrachten te begrijpen. - Langere verwerkingstijd bij nieuwe informatie
➔ Moeilijkheden om nieuwe kennis of instructies snel op te nemen. - Minder flexibel kunnen schakelen tussen taken
➔ Wisselen tussen activiteiten verloopt moeizaam.
Zo ja, bekijk dan onderstaande tabel/informatie:
🧠 Mogelijke oorzaken
| Lichamelijk / Neurologisch | Psychisch / Emotioneel | Leefstijl / Omgevingsfactoren | Geneesmiddelen / Toxisch |
|---|---|---|---|
| Slaaptekort / slaapapneu | Depressie of burn-out | Overprikkeling (beeldschermen, lawaai) | Bepaalde medicatie (bv. benzodiazepines) |
| Schildklierstoornissen | Angststoornissen | Onregelmatig dag-nachtritme | Alcohol- of druggebruik |
| Hoofdhersenletsel (trauma) | Chronische stress | Slechte voeding / tekort aan B-vitamines | Vergiftiging (bijv. koolmonoxide) |
| Neurodegeneratief proces (bv. beginnende dementie) | Rouw of emotionele overbelasting | Te weinig beweging of daglicht | Ontwenningsverschijnselen |
| Postvirale klachten (bijv. na COVID-19) | PTSS of traumaverwerking | Sociale isolatie of eenzaamheid | Bepaalde chemotherapie |
⏳ Wanneer medische hulp zoeken
- Plotseling ontstaan van ernstige geheugenproblemen
- Verlies van oriëntatie, verwarring of moeite met dagelijkse handelingen
- Toenemende vergeetachtigheid met impact op functioneren
- Geheugenklachten bij mensen onder de 50 zonder duidelijke oorzaak
- Na een hoofdtrauma of doorgemaakte infectie (zoals COVID-19 of hersenvliesontsteking)
- Geheugenproblemen met gedragsverandering of stemmingsstoornissen
- Bij zorgen over dementie (voor jezelf of naasten)
🛠️ Zelfzorgtips
- Zorg voor voldoende slaap en vaste slaaptijden
- Beperk afleiding: werk in een rustige, prikkelarme omgeving
- Maak gebruik van lijstjes, agenda’s en geheugensteuntjes
- Beweeg regelmatig (wandelen, fietsen) – bevordert doorbloeding en hersenactiviteit
- Beperk alcohol, drugs en overmatig cafeïnegebruik
- Houd sociale contacten actief – stimuleert denken en geheugen
- Probeer breintraining (spelletjes, lezen, leren)
- Verminder stress met ontspanningsoefeningen of mindfulness
- Overweeg vitamine B12, foliumzuur, omega-3 (indien deficiëntie vermoed)
🔄 Eventuele verwante klachten
- Vermoeidheid of lusteloosheid
- Prikkelbaarheid of stemmingswisselingen
- Duizeligheid of hoofdpijn
- Slechte slaapkwaliteit
- Depressieve of angstige gevoelens
- Problemen met plannen en organiseren
- Gevoel van “afwezigheid” of dromerigheid
- Fysieke traagheid of vertraagde reacties
Vermoeidheid kan zich op verschillende manieren uiten.
Herkent u zich in één van de onderstaande klachten?
↕️ Ik voel me voortdurend moe…
Vermoeidheid kan veroorzaakt worden door slaapgebrek, stress, ijzertekort, enzovoorts.
- Mogelijke oorzaken
- Wanneer medische hulp zoeken
- Zelfzorgtips
- Eventuele verwante klachten
↕️ Geen energie
Ik heb geen energie” betekent dat iemand zich lichamelijk en/of mentaal uitgeput voelt, vaak door stress, slaaptekort, ziekte of emotionele overbelasting
↕️ Snelle uitputting
Bekijk dan onderstaande tabel/informatie !
Zo ja, bekijk dan onderstaande tabel/informatie:
🧠 Mogelijke oorzaken
| Lichamelijk (somatisch) | Psychisch | Leefstijl | Sociaal/Maatschappelijk |
|---|---|---|---|
| Bloedarmoede | Depressie | Ongezond eet-/slaappatroon | Werkstress |
| Schildklierproblemen (bv. hypothyreoïdie) | Angststoornis | Weinig beweging | Relatieproblemen |
| Chronische infecties (bv. Pfeiffer, post-COVID) | Burn-out | Overmatig alcohol-/drugsgebruik | Eenzaamheid |
| Slaapstoornissen (bv. OSAS, insomnia) | Chronische stress | Onregelmatig dag-nachtritme | Financiële zorgen |
| Hart- of longproblemen (bv. hartfalen, COPD) | Weinig rustmomenten / overbelasting | Zorg voor anderen (mantelzorg) | |
| Medicatiebijwerkingen | Slecht herstel na inspanning | Sociale overbelasting |
⏳ Wanneer medische hulp zoeken
- Vermoeidheid of snelle uitputting > 3 weken
- Onverklaarde snelle uitputting bij lichte inspanning
- Klachten met:
- Gewichtsverlies
- Koorts of nachtzweten
- Kortademigheid of hartkloppingen
- Pijn op de borst
- Gevoel van flauwvallen
- Geheugen-/concentratieklachten
- Neerslachtigheid of suïcidale gedachten
- Verstoring van werk, sociale of zelfzorgfuncties
🛠️ Zelfzorgtips
- Structuur: regelmaat in dag- en nachtritme
- Beweging: opbouwen met lichte dagelijkse activiteit (evt. onder begeleiding)
- Voeding: gezond, gevarieerd, voldoende eiwitten en vitamines
- Rustmomenten: afwisseling tussen inspanning en pauze (pacing)
- Beperk alcohol, cafeïne, beeldschermgebruik laat op de avond
- Mindfulness of ademhalingsoefeningen
- Houd eventueel een energie-/activiteitenlogboek bij
- Gebruik een vermoeidheidsscore (bijv. 0–10) voor evaluatie
🔄 Mogelijke verwante klachten
- Snelle fysieke of mentale uitputting
- Slechte nachtrust / moeilijk inslapen
- Hoofdpijn
- Somberheid of prikkelbaarheid
- Concentratieproblemen
- Spierpijn of algemene malaise na inspanning
- Verminderde motivatie of initiatiefverlies
- Weinig eetlust of juist eetbuien
- Terugtrekken uit sociale contacten
Duizeligheid en stoornissen in het evenwicht kunnen plotseling optreden of geleidelijk ontstaan.
Herkent u één van de onderstaande klachten?
↕️ Draaierig gevoel
➔ U ervaart het gevoel dat uzelf of de omgeving draait, zelfs in rust.
↕️ Wankel op de benen
➔ U heeft moeite om stabiel te blijven staan of te lopen.
↕️ Flauwtes
➔ U voelt zich licht in het hoofd, alsof u op het punt staat flauw te vallen.
Zo ja, bekijk dan onderstaande tabel/informatie:
🧠 Mogelijke oorzaken
| Lichamelijk (somatisch) | Neurologisch / Zintuiglijk | Leefstijl / Medicatie | Psychisch / Overig |
|---|---|---|---|
| Lage bloeddruk (orthostatische hypotensie) | Benigne paroxismale positieduizeligheid (BPPD) | Uitdroging / weinig eten | Angst of hyperventilatie |
| Hartritmestoornis of hartziekte | Ziekte van Ménière | Alcoholgebruik of medicatie (bv. benzodiazepines, bloeddrukmedicatie) | Paniekstoornis |
| Bloedarmoede (ijzergebrek, bloedverlies) | Vestibulaire neuritis / labyrintitis | Oververmoeidheid | Stressgerelateerde hyperventilatie |
| Lage bloedsuiker (hypoglykemie) | Neurologische aandoening (bv. CVA, MS) | Cafeïne- of nicotinegebruik | Overbelasting |
| Koorts / infectie | Oogaandoeningen (brilafwijking, visusstoornis) | Langdurig staan of warmtetoename | Burn-out |
⏳ Wanneer medische hulp zoeken
- Plotselinge, ernstige duizeligheid met:
- Dubbelzien of spraakstoornissen
- Krachtsverlies of gevoelsstoornissen
- Flauwvallen of bewustzijnsverlies
- Oorsuizen of gehoorverlies
- Duizeligheid die gepaard gaat met hartkloppingen, pijn op de borst of kortademigheid
- Aanhoudende of steeds terugkerende duizeligheidsklachten zonder duidelijke oorzaak
- Duizeligheid na hoofdtrauma
- Duizeligheid die ernstig belemmert in het dagelijks functioneren
🛠️ Zelfzorgtips
- Sta langzaam op uit bed of stoel (voorkom bloeddrukval)
- Voldoende drinken en regelmatig eten (stabiele bloedsuiker)
- Vermijd plotselinge hoofdbewegingen (bij BPPD)
- Vermijd stress en hyperventilatie – adem rustig, buikademhaling
- Slaap voldoende, beperk cafeïne, alcohol en nicotine
- Oefeningen voor evenwicht of hoofdbewegingen (zoals het Epley-manoeuvre bij BPPD)
- Houd een duizeligheidsdagboek bij (moment, duur, omstandigheden)
🔄 Eventuele verwante klachten
- Oorsuizen of gehoorverlies
- Misselijkheid of braken
- Wazig of dubbelzien
- Hartkloppingen
- Kortademigheid
- Angst of paniekgevoelens
- Concentratiestoornissen
- Vermoeidheid
- Zwetend of bleek zien
- Gevoel van flauwvallen of valneiging
Misselijkheid en maagklachten kunnen verschillende oorzaken hebben, van eenvoudige spijsverteringsproblemen tot ernstigere aandoeningen.
Herkent u één van de onderstaande klachten?
↕️ Misselijkheid
- Algemene misselijkheid zonder braakneiging
➔ U voelt zich licht misselijk, maar hoeft niet te braken. - Misselijkheid na het eten
➔ De misselijkheid komt vaak na het eten, vooral bij vette of zware maaltijden. - Misselijkheid zonder duidelijke oorzaak
➔ U heeft last van misselijkheid die niet te koppelen is aan iets specifieks, zoals voedsel.
↕️ Maagpijn
Brandend gevoel in de maag (reflux)
➔ U voelt een branderigheid of pijn in de bovenbuik, vaak na het eten.
Krampen in de buik
➔ U ervaart plotselinge pijnscheuten of krampen in de maagstreek.
Pijn die verlicht wordt door eten
➔ Maagpijn die vermindert na het eten kan wijzen op een maagzweer.
↕️ Winderigheid en een opgeblazen gevoel
Voortdurend opgeblazen gevoel
➔ U heeft het gevoel dat uw buik altijd vol of opgeblazen is, zelfs als u niet veel heeft gegeten.
Veelvuldig gasvorming
➔ U heeft last van overmatige gasvorming of winderigheid, wat ongemak veroorzaakt.
↕️ Braken
Braken na het eten
➔ U moet braken na het eten, wat kan wijzen op spijsverteringsproblemen.
Herhaaldelijk braken zonder andere symptomen
➔ Braken zonder koorts of andere ziekteverschijnselen kan een teken zijn van een maag- of darminfectie.
Zo ja, bekijk dan onderstaande tabel/informatie:
🧠 Mogelijke oorzaken:
| Maag-/darmgerelateerd | Leefstijl / Voeding | Geneesmiddelen / Toxisch | Overig / Psychisch |
|---|---|---|---|
| Maagontsteking (gastritis) | Te vet of te veel eten | Bijwerking medicatie (bv. NSAID’s, antibiotica) | Angst of stress |
| Maagzweer (ulcus) | Alcoholgebruik | Voedselvergiftiging | Zwangerschap (eerste trimester) |
| Maag-darmvirus (gastro-enteritis) | Cafeïne, koolzuurhoudende dranken | Te veel alcohol of drugs | Functionele maagklachten (FGID) |
| Maagledigingsstoornis (gastroparese) | Snel eten, niet goed kauwen | Vergiftiging / toxine-expositie | Psychosomatische klachten |
| Prikkelbare darmsyndroom (PDS) | Onregelmatige maaltijden | Reflux of overmatig gebruik maagzuurremmers | Eetstoornissen (bv. boulimia) |
⏳ Wanneer medische hulp zoeken
- Aanhoudend braken (>24 uur) of bloedbraken
- Zwarte of bloederige ontlasting
- Hevige, plots ontstane buikpijn
- Braken na een val of hoofdletsel
- Misselijkheid met koorts en algehele malaise
- Gewichtsverlies zonder duidelijke reden
- Uitdroging (droge mond, weinig plassen, sufheid)
- Bij vermoeden voedselvergiftiging in risicogroepen (zwangeren, ouderen, kinderen)
🛠️ Zelfzorgtips
- Kleine, lichte maaltijden verspreid over de dag
- Vermijd vet, zuur, pittig of sterk gekruid voedsel
- Drink voldoende: kleine slokjes water of ORS
- Vermijd koffie, alcohol en koolzuur
- Rustig eten en goed kauwen
- Probeer gember (thee, snoepje) tegen misselijkheid
- Antacida of maagtabletten (bij bekende maagklachten)
- Voorkom stress en eet op regelmatige tijdstippen
🔄 Eventuele verwante klachten
- Brandend maagzuur of zuur oprispen
- Vol gevoel, snel verzadigd
- Buikpijn of opgeblazen gevoel
- Diarree of obstipatie
- Sufheid of duizeligheid bij uitdroging
- Hoofdpijn of vermoeidheid
- Slechte eetlust
- Geleidelijk gewichtsverlies
Pijnklachten waarvoor geen duidelijke lichamelijke oorzaak wordt gevonden, komen vaak voor. Deze klachten kunnen langdurig aanhouden en een grote invloed hebben op het dagelijks functioneren.
Hieronder vindt u een overzicht van veelvoorkomende typen pijn zonder duidelijke oorzaak.
↕️ Spier- en gewrichtspijn
- Wisselende spierpijn
➔ Pijnklachten die van plaats veranderen of niet exact aan te wijzen zijn. - Stijfheid zonder ontstekingsverschijnselen
➔ Gevoel van stramheid, vooral ’s ochtends of na inactiviteit, zonder zichtbare zwelling of roodheid. - Fibromyalgie-achtige klachten
➔ Wijdverspreide pijn in spieren en bindweefsel zonder duidelijke afwijkingen.
↕️ Hoofdpijn zonder duidelijke oorzaak
- Spanningshoofdpijn
➔ Een drukkend of knellend gevoel aan beide zijden van het hoofd. - Hoofdpijn bij stress of vermoeidheid
➔ Hoofdpijn die opkomt na mentale inspanning of emotionele spanning. - Aanvalsgewijze hoofdpijn zonder andere klachten
➔ Kortdurende hoofdpijnaanvallen zonder duidelijke aanleiding.
↕️ Buikpijn zonder duidelijke oorzaak
- Wisselende buikpijn
➔ Pijn die zich soms links, soms rechts of in het midden van de buik manifesteert. - Prikkelbare darm syndroom (PDS)
➔ Buikpijn in combinatie met een opgeblazen gevoel, diarree of obstipatie, maar zonder structurele afwijkingen. - Buikpijn zonder afwijkingen op echo of bloedonderzoek
➔ Pijn aanwezig ondanks normale medische onderzoeken.
↕️ Zenuwpijn zonder duidelijke verklaring
- Tintelingen of prikkelingen zonder aantoonbare zenuwbeschadiging
➔ Bijvoorbeeld in handen, voeten of gezicht. - Brandende pijn zonder huidafwijkingen
➔ Gevoel van branden of schuren, zonder uiterlijke tekenen van ontsteking. - Pijnlijke overgevoeligheid (allodynie)
➔ Pijn bij aanraking die normaal niet pijnlijk zou zijn.
Zo ja, bekijk dan onderstaande tabel/informatie:
🧠 Mogelijke oorzaken
| Lichamelijk / Functioneel | Neurologisch / Zenuwstelsel | Leefstijl / Overbelasting | Psychisch / Overig |
|---|---|---|---|
| Fibromyalgie | Perifere zenuwpijn (neuropathie) | Verkeerde houding, langdurig zitten | Chronische stress of spanningsklachten |
| Prikkelbare darm syndroom (PDS) | Migraine of spanningshoofdpijn | Te weinig beweging of spierverzwakking | SOLK (Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten) |
| Temporomandibulaire dysfunctie (kaakpijn) | Zenuwbeknelling (bv. ischias) | Slecht slaapritme | Depressieve klachten |
| Overgevoelig pijnsysteem (centrale sensitisatie) | Post-virale klachten (bv. na COVID) | Overbelasting door werk of zorg | Angststoornis of paniekklachten |
| Endometriose of bekkenbodemproblemen | Polyneuropathie | Geen herstelmomenten / vermoeidheid | Burn-out of emotionele uitputting |
⏳ Wanneer medische hulp zoeken
- Aanhoudende pijn zonder duidelijke oorzaak >4 weken
- Pijn met nachtelijke verergering of onverklaard gewichtsverlies
- Zenuwpijn met uitval (krachtverlies, doof gevoel)
- Hevige hoofdpijn die plotseling ontstaat
- Pijn die ernstig belemmert in functioneren
- Pijn met koorts, gewrichtsontsteking of huiduitslag
- Pijn na recente infectie of stressvolle gebeurtenis (bv. post-COVID)
- Wanneer u zich ernstig zorgen maakt of klachten toenemen
🛠️ Zelfzorgtips
- Beweeg dagelijks licht tot matig intensief (bijv. wandelen, yoga)
- Zorg voor goede ergonomie bij zitten en slapen
- Bouw rustmomenten in en voorkom overbelasting
- Oefeningen gericht op pijnacceptatie en ontspanning
- Gebruik van een warmtekussen of warm bad bij spierspanning
- Voeding: vermijd overmatig suiker, alcohol en cafeïne
- Houd een pijn- en activiteitsdagboek bij
- Zoek professionele begeleiding bij langdurige pijn (huisarts, fysio, psycholoog)
🔄 Eventuele verwante klachten
- Vermoeidheid of slaapproblemen
- Prikkelbaarheid of stemmingswisselingen
- Gevoel van ‘wattenhoofd’ of concentratieproblemen
- Angst- of paniekklachten
- Maag-darmklachten zonder duidelijke oorzaak
- Stijfheid bij opstaan of na rust
- Minder zin in sociale contacten
- Gevoel van controleverlies over lichaam of geest
Kortademigheid en benauwdheid zonder duidelijke medische oorzaak kunnen beangstigend zijn en hebben een grote impact op het dagelijks leven. Deze klachten kunnen plotseling of geleidelijk ontstaan, en het gevoel geven onvoldoende lucht te krijgen.
Hieronder vindt u de belangrijkste vormen van kortademigheid zonder duidelijke verklaring
↕️ Plotselinge kortademigheid zonder inspanning – Ademnood in rust, lucht niet diep krijgen
- Plots gevoel van ademnood in rust
➔ U voelt zich benauwd terwijl u niet fysiek actief bent geweest. - Ademnood bij emotionele spanning
➔ Kortademigheid die samenhangt met stress, angst of paniekmomenten. - Lucht ‘niet diep genoeg’ kunnen inademen
➔ Het gevoel dat een diepe ademteug niet lukt, ondanks open luchtwegen.
↕️ Aanhoudende benauwdheid bij lichte inspanning – Buiten adem bij lichte inspanning
- Snel buiten adem bij traplopen of wandelen
➔ Ademtekort bij activiteiten die normaal geen problemen opleveren. - Benauwdheid zonder piepende ademhaling
➔ Geen astmatische piep, maar wel het gevoel van beklemming op de borst. - Snel herstel na rust
➔ Kortademigheid die binnen enkele minuten verdwijnt bij pauzeren.
↕️ Ademhalingsproblemen bij liggen of slapen – Nachtelijke benauwdheid, niet plat kunnen liggen
- Benauwd gevoel bij plat liggen
➔ U voelt zich beter als u rechtop zit of slaapt. - Nachtelijke aanvallen van kortademigheid
➔ Plots wakker worden door ademnood of het gevoel geen lucht te krijgen. - Vaker wakker moeten worden om te ademen
➔ Regelmatig wakker worden met een gevoel van ademnood.
↕️ Hyperventilatie-achtige klachten – Snelle ademhaling, tintelingen
- Snelle, oppervlakkige ademhaling zonder inspanning
➔ Ademhaling is versneld, zelfs zonder fysieke belasting. - Tintelingen in vingers of rond de mond
➔ Door verkeerd ademen kan er een verstoring in de koolzuurhuishouding ontstaan. - Beangstigend gevoel van ‘stikken’ zonder fysieke obstructie
➔ Een angstig gevoel zonder dat er daadwerkelijk iets de luchtwegen blokkeert.
Zo ja, bekijk dan onderstaande tabel/informatie:
🫁 Kortademigheid en Benauwdheid
| Longgerelateerd | Hartgerelateerd | Leefstijl / Extern | Psychisch / Functioneel |
|---|---|---|---|
| Astma / bronchitis | Hartfalen (linkszijdig, longoedeem) | Roken of passieve rookinhalatie | Hyperventilatie of paniekaanval |
| COPD (chronische bronchitis, emfyseem) | Hartritmestoornis | Allergie of luchtwegirritatie (stof, pollen) | Spannings- of angststoornis |
| Longembolie (plots kortademig) | Myocardinfarct / angina pectoris | Slechte conditie, overgewicht | Functionele ademhalingsstoornis |
| Longontsteking (pneumonie) | Pericarditis | Hoge omgevingstemperatuur | Stress of overspanning |
| COVID-19 of andere virale infecties | Cardiomyopathie | Hoogteziekte, verblijf in dichte ruimte | Ademfrequentie ontregeld |
⏳ Wanneer medische hulp zoeken
- Plotselinge kortademigheid in rust, vooral met:
- Pijn op de borst
- Blauw zien van lippen of nagels
- Flauwvallen of duizeligheid
- Kortademigheid die steeds erger wordt of niet verbetert
- Kortademigheid die optreedt bij liggen/slapen (orthopneu)
- Kortademigheid na recente operatie, gips of lange vlucht (denk aan longembolie)
- Koorts, hoesten of ophoesten van bloed
- Bij reeds bekende long- of hartaandoening en toename klachten
🛠️ Zelfzorgtips
- Blijf rustig en ga rechtop zitten
- Adem langzaam in door de neus en uit via de mond (evt. met getuite lippen)
- Vermijd inspanning bij ernstige benauwdheid
- Zorg voor frisse lucht / open een raam
- Vermijd prikkels zoals rook, parfum of stof
- Gebruik een ventilator gericht op gezicht bij benauwdheid
- Herken en onderbreek hyperventilatie: tel ademhaling, buikademhaling
- Zorg voor goede lichamelijke conditie (bij chronische klachten)
🔄 Eventuele verwante klachten
- Piepende ademhaling of hoesten
- Drukkend gevoel op de borst
- Hartkloppingen
- Zweten of trillen
- Angstgevoel of paniek
- Vermoeidheid of spierzwakte
- Slechte nachtrust / benauwdheid bij platliggen
- Blauwe lippen of nagelbedden
- Duizeligheid of licht gevoel in het hoofd
Een algemeen gevoel van ziek-zijn zonder duidelijke oorzaak wordt vaak ‘malaise’ genoemd. Het is een breed en vaag symptoom waarbij iemand zich niet goed voelt zonder dat er direct een aanwijsbare medische reden is.
Hieronder vindt u de belangrijkste vormen van malaise en onwelzijn zonder duidelijke verklaring
↕️ Voortdurend gevoel van ‘niet lekker zijn – Lichte griepgevoelens, vage klachten
- Gevoel van lichte griep zonder koorts
➔ U voelt zich ziek of zwak, maar temperatuur blijft normaal. - Vage lichamelijke klachten zonder duidelijke oorzaak
➔ Pijn, spierpijn of algehele zwakte die moeilijk te plaatsen zijn. - Geen verbetering ondanks rust
➔ Rusten of slapen verlicht het gevoel van ziek-zijn nauwelijks.
↕️ Flauwte en licht gevoel in het hoofd. – Dreigend flauwvallen, wankel gevoel
- Dreigend gevoel van flauwvallen
➔ Kortdurend zwart voor de ogen zonder echte bewusteloosheid. - Licht gevoel in het hoofd bij opstaan of inspanning
➔ Bloeddrukdalingen of bloedcirculatie kan een rol spelen. - Vage duizeligheid zonder echte draaierigheid
➔ Niet ronddraaien, maar eerder een wankel gevoel.
↕️ Misselijk zonder duidelijke reden. – Misselijkheid bij stress, zonder braken
- Aanhoudende misselijkheid zonder braken
➔ Een naar gevoel in de maag zonder daadwerkelijk over te geven. - Misselijkheid die verergert bij stress of beweging
➔ Vooral merkbaar in spannende of drukke situaties. - Geen duidelijke verklaring via voeding of infectie
➔ Geen aanwijzingen voor voedselvergiftiging of virusinfecties.
↕️ Plotselinge aanvallen van onwelzijn – Opeens slecht voelen, zonder duidelijke oorzaak
- Plots ziek voelen zonder aanwijsbare aanleiding
➔ U voelt zich opeens slecht zonder inspanning, eten of emotionele trigger. - Aanvallen duren kort en verdwijnen weer
➔ Vaak binnen enkele minuten tot een uur vanzelf overgaand. - Vaak gepaard met zweten, bleekheid of hartkloppingen
➔ Het lichaam lijkt even ‘uit balans’, zonder duidelijke oorzaak.
Zo ja, bekijk dan onderstaande tabel/informatie:
🧠 Mogelijke oorzaken
| Lichamelijk / Intern | Circulatie / Metabool | Medicatie / Toxisch | Psychisch / Functioneel |
|---|---|---|---|
| Virusinfectie (bijv. griep, verkoudheid) | Lage bloeddruk (orthostatische hypotensie) | Bijwerking van medicijnen (bv. bloeddrukverlagers, antidepressiva) | Angst of paniekstoornis |
| Bloedarmoede (ijzer- of B12-tekort) | Lage bloedsuiker (hypoglykemie) | Alcohol, drugs of medicatie-overdosis | Chronische stress of burn-out |
| Hormonale stoornissen (bv. schildklierafwijking) | Hartritmestoornis | Vergiftiging of voedselintolerantie | Hyperventilatie / psychosomatisch |
| Ontstekingsziekten (zoals Pfeiffer of COVID) | Slechte doorbloeding door uitdroging | Te snel stoppen met medicatie (onttrekking) | Depressieve klachten |
| Postvirale klachten / post-COVID | Slaaptekort of oververmoeidheid | Cafeïne of stimulantia | Functionele klachten zonder somatische basis |
⏳ Wanneer medische hulp zoeken
- Bij plotselinge bewustzijnsverlies of flauwte
- Als het onwel worden gepaard gaat met:
- Pijn op de borst
- Kortademigheid
- Hartkloppingen
- Spraak- of bewegingsstoornissen
- Aanhoudende malaise zonder duidelijke verklaring (>1 week)
- Bij vermoeden van bloedarmoede of schildklierproblemen
- Als er sprake is van ernstige uitputting, koorts of gewichtsverlies
- Bij psychische klachten die het dagelijks functioneren beïnvloeden
🛠️ Zelfzorgtips
- Regelmatig eten en drinken (stabiele bloedsuiker en hydratatie)
- Rust en herstel bij virale of postinfectieuze klachten
- Voldoende slaap en een vast ritme
- Beperk cafeïne, alcohol en stress
- Ademhalingsoefeningen bij hyperventilatie of angst
- Dagelijks een korte wandeling of rustige beweging
- Houd een klachtendagboek bij voor overzicht en patroonherkenning
🔄 Eventuele verwante klachten
- Duizeligheid of hoofdpijn
- Misselijkheid zonder duidelijke oorzaak
- Hartkloppingen of gevoel van flauwvallen
- Vermoeidheid of spierzwakte
- Prikkelbaarheid of concentratieproblemen
- Zweten of bleek zien
- Angstige of onwerkelijke gevoelens
- Maag- of darmklachten zonder duidelijke afwijkingen
Let op: Het is altijd raadzaam om rechtstreeks advies in te winnen bij medische professionals, zoals uw huisarts voor specifieke vragen of zorgen met betrekking tot uw eigen gezondheid en medische situatie.
