Klachten in het bekken komen zowel bij mannen als vrouwen voor, maar de aard en oorzaak verschillen vaak. Bij vrouwen zijn gynaecologische factoren, hormonale schommelingen en zwangerschap veelvoorkomende oorzaken. Mannen ervaren eerder klachten vanuit de prostaat of urinewegen. Ook verschillen de bekkenbodemspieren en organen, wat invloed heeft op pijnervaring en klachtenpatroon. Een goede diagnose vereist daarom aandacht voor sekse-specifieke anatomie en levensfase.
🧍♀️ Organen in het bekken van de vrouw die pijn kunnen veroorzaken:
Baarmoeder (uterus)
– Kan pijn veroorzaken bij menstruatie (dysmenorroe), myomen (vleesbomen), endometriose of ontsteking (endometritis).
Eileiders (tubae)
– Ontsteking (salpingitis), buitenbaarmoederlijke zwangerschap of verklevingen kunnen scherpe of zeurende bekkenpijn geven.
Eierstokken (ovaria)
– Cysten, torsie of ovulatiepijn kunnen zorgen voor eenzijdige, stekende pijn laag in het bekken.
Blaas
– Blaasontsteking, overactieve blaas of interstitiële cystitis kunnen drukkende of brandende bekkenpijn geven.
Urinebuis (urethra)
– Ontsteking of irritatie geeft pijn bij plassen en soms bekkenongemak.
Vagina en vulva
– Ontstekingen, vaginisme of vulvodynie veroorzaken lokale of uitstralende bekkenpijn, vaak bij aanraking of gemeenschap.
Endeldarm (rectum)
– Aambeien, fissuren, obstipatie of rectale ontsteking kunnen drukkende pijn in het achterste bekkengebied veroorzaken.
Zaadblaasjes rudimentair (vestigiaal)
– Bij vrouwen zijn sommige klieren zoals de para-urethrale klieren (Skene’s klieren) analoog aan de mannelijke zaadblaasjes en kunnen zelden ontstoken raken.
Bekkenbodemspieren en zenuwen
– Over- of onderactiviteit, zenuwirritatie (zoals n. pudendus) of littekenpijn (na bevalling) kunnen chronische of zeurende bekkenpijn geven.
Vrouwen kunnen in het bekkengebied verschillende specifieke klachten ervaren, die afkomstig kunnen zijn van spieren, organen, zenuwen, bloedvaten of het skelet. Hieronder een overzicht van veelvoorkomende bekkenklachten bij vrouwen, ingedeeld op oorzaak of herkomst:
- Endometriose: chronische, zeurende of stekende pijn, vooral tijdens menstruatie of gemeenschap.
- Vleesbomen (myomen): drukkende pijn, zwaar gevoel, menstruatiestoornissen.
- Ovariële cysten: zeurende of plots stekende pijn, soms uitstralend naar rug of benen.
- Pelvic inflammatory disease (PID): ontsteking van de baarmoeder of eileiders met pijn, koorts, afscheiding.
- Ovulatiepijn (mittelschmerz): kortdurende stekende pijn rond de eisprong.
- Urineweginfecties (blaasontsteking): brandende pijn bij plassen, drukkend gevoel in het bekken.
- Interstitiële cystitis: chronische blaaspijn zonder bacteriële infectie, met aandrangklachten.
- Blaasverzakking (cystocele): drukkend of zwaar gevoel, moeite met plassen.
- Prikkelbaredarmsyndroom (PDS/IBS): krampen, opgeblazen gevoel, wisselende stoelgang.
- Obstipatie of diarree: drukpijn of krampen in onderbuik of bekken.
- Chronische darmontstekingen (zoals colitis ulcerosa of ziekte van Crohn): met wisselende bekkenklachten.
- Bekkeninstabiliteit (vaak tijdens of na zwangerschap): pijn bij bewegen, stijfheid, instabiel gevoel.
- Symfysiolyse: pijn rond het schaambeen, uitstralend naar liezen of binnenbenen.
- Sacro-iliacale dysfunctie: pijn aan één of beide kanten van het bekken, vooral bij opstaan of lopen.
- Bekkenbodemhypertonie: gespannen spieren geven zeurende of branderige pijn, vaak bij zitten of gemeenschap.
- Pudendus neuralgie: zenuwpijn in het bekken, vagina, anus of bil, vaak scherp of brandend.
- Dyspareunie: pijn tijdens of na geslachtsgemeenschap.
- Vaginisme: onwillekeurige aanspanning van bekkenbodemspieren die gemeenschap belemmert of pijnlijk maakt.
- Pijn door littekens (keizersnede, episiotomie)
- Verzakking van baarmoeder, blaas of endeldarm
- Chronische bekkenpijn na bevalling
- Baarmoederhalskanker: kan zeurende bekkenpijn geven, vaak in combinatie met abnormaal bloedverlies.
- Eierstokkanker: vaak vage pijn of drukgevoel in combinatie met opgeblazen gevoel of snel vol zitten.
🧍♂️ Organen in het bekken van de man die pijn kunnen veroorzaken:
Prostaat
– Ontsteking (prostatitis), vergroting (BPH), of kanker kunnen pijn geven in perineum, onderbuik of bij plassen.
Blaas
– Blaasontsteking, interstitiële cystitis of blaasstenen veroorzaken pijn bij plassen of drukkende pijn in het bekken.
Urinebuis (urethra)
– Urethritis of stricturen geven brandende pijn bij plassen of ejaculatie.
Darmen (vooral rectum en sigmoïd)
– Ontstekingen, verstopping of tumoren kunnen krampen of drukkende pijn geven in de onderbuik of anusstreek.
Zaadblaasjes (vesiculae seminales)
– Ontsteking kan diepe, zeurende bekkenpijn veroorzaken, vaak in combinatie met prostaatklachten.
Bijbal (epididymis) en zaadstrengen
– Ontstekingen (epididymitis) geven pijn in de balzak en uitstralend naar lies of bekken.
Zaadbal of Testikel (indirect via uitstraling)
– Problemen zoals torsie, ontsteking of varicocèle kunnen uitstralende pijn naar het bekken geven.
Endeldarm (rectum)
– Aambeien, fissuren of proctitis kunnen scherpe of drukkende bekkenpijn geven, vooral bij ontlasting.
Zenuwstructuren (zoals n. pudendus)
– Irritatie of beklemming geeft branderige of schietende pijn in bekken, perineum of penis.
- Prostatitis (prostaatontsteking)
– Pijn in perineum (tussen anus en balzak), moeilijk plassen, drukkend gevoel. - Goedaardige prostaatvergroting (BPH)
– Problemen met urineren, nadruppelen, gevoel van onvolledige lediging. - Urineweginfecties
– Branderig gevoel bij plassen, bekkenpijn, verhoogde aandrang. - Urethrastrictuur (vernauwing plasbuis)
– Pijn bij plassen, zwakke straal, bekkenongemak.
- Chronische obstipatie
– Drukkende pijn in het bekken of onderbuik, opgeblazen gevoel. - Prikkelbare darm syndroom (PDS/IBS)
– Krampen, wisselende stoelgang, bekkenpijn bij stress of voeding. - Chronische darmontstekingen (bijv. colitis ulcerosa, ziekte van Crohn)
– Pijn in onderbuik of bekken, diarree, bloed bij ontlasting.
- Bekkenbodemdisfunctie (bijv. hypertonie)
– Aanhoudende zeurende pijn, moeite met plassen of ontlasten. - Sacro-iliacale gewrichtsproblemen
– Pijn aan één zijde van het bekken, uitstraling naar bil of lies. - Spier- of fascieklachten (bijv. triggerpoints, overbelasting)
– Lokale pijn bij inspanning, langdurig zitten of lopen.
- Pudendus neuralgie
– Scherpe of brandende pijn in bekken, perineum, penis of anus. - Chronisch bekkenpijnsyndroom
– Geen duidelijke oorzaak, combinatie van pijn, functiestoornissen en psychosociale factoren. - Zenuwbeknelling (bijv. ilio-inguinale zenuw)
– Pijn in lies, scrotum of onderbuik.
- Pijn na prostaatoperatie (bijv. TURP)
– Gevoeligheid in bekkenregio, mictieproblemen. - Pijn bij erectie of ejaculatie
– Vaak bij bekkenbodemspanning, prostaatproblemen of zenuwirritatie. - Scrotale klachten (epididymitis, varicocele)
– Pijn uitstralend naar lies of onderbuik/bekken.
- Stress en spanning
– Verhoogde spierspanning in bekkenbodem, vage of zeurende pijn. - Somatisatie
– Pijn zonder duidelijke lichamelijke oorzaak, beïnvloed door emotionele belasting.
⚠️ Wanneer naar de dokter bij bekkenpijn?
Bekkenpijn kan onschuldig zijn, maar soms wijst het op een onderliggende aandoening die medische aandacht vereist. Neem contact op met een arts in de volgende gevallen:
- De pijn is hevig, aanhoudend of verergert in de tijd.
- Er is sprake van koorts, koude rillingen of een algemeen ziek gevoel.
- Je hebt problemen met plassen of ontlasting, zoals pijn, bloedverlies of incontinentie.
- Er is sprake van abnormaal bloedverlies uit vagina of penis.
- Pijn treedt op tijdens of na gemeenschap of ejaculatie.
- Je merkt een zwelling, knobbel of drukgevoel in het bekken.
- Er is sprake van onverklaarbaar gewichtsverlies, verminderde eetlust of chronische vermoeidheid.
- De klachten zijn nieuw ontstaan na een operatie, bevalling of trauma.
- Je maakt je zorgen of hebt het gevoel dat “er iets niet klopt”.
📌 Twijfel je?
Dan is het altijd verstandig om je klachten met je huisarts te bespreken. Vroegtijdige beoordeling kan ernstige oorzaken uitsluiten en onnodige zorgen wegnemen.
