Rug

PIJN in de RUG

Rugpijn is een veelvoorkomende klacht die verschillende oorzaken kan hebben. Het is belangrijk om te kijken naar de aard van de pijn, de locatie en eventuele bijkomende symptomen. De opties voor diagnose en behandeling hangen daar sterk van af.

🧍‍♂️ Anatomie van de rug

De rug is een complex deel van het lichaam dat bestaat uit botten, spieren, zenuwen, gewrichten en banden die samen zorgen voor steun, beweging en bescherming van het ruggenmerg.

De wervelkolom vormt het centrale steunpunt van de rug.
Ze bestaat uit:

  • 7 nekwervels (cervicaal)
  • 12 borstwervels (thoracaal)
  • 5 lendenwervels (lumbaal)
  • Heiligbeen (5 vergroeide wervels)
  • Staartbeen (klein botje onderaan)

Tussen de wervels liggen tussenwervelschijven (disci), die als schokdempers werken en beweging mogelijk maken.

De rugspieren houden het lichaam recht en maken buigen, draaien en tillen mogelijk. Belangrijke spiergroepen zijn:

  • Oppervlakkige spieren:
    zoals de monnikskapspier (trapezius), voor beweging van schouders en nek.
  • Diepe rugspieren:
    voor houding en stabiliteit van de wervelkolom.
  • Bilspieren en rompspieren:
    helpen bij ondersteuning van de onderrug.
  • Elke wervel is verbonden met de volgende via kleine gewrichtjes (facetgewrichten).
  • Banden (ligamenten) lopen langs de wervelkolom en zorgen voor extra stabiliteit.

Binnenin de wervelkolom ligt het ruggenmerg, dat signalen van de hersenen naar het lichaam stuurt.

  • Uit elke wervelopening komt een zenuwwortel, die uitwaaiert naar de armen, benen of organen.
  • Beknelde zenuwen (zoals bij een hernia) kunnen pijn, tintelingen of krachtsverlies geven.
  • Bloedvaten: voorzien de rug van zuurstof en voeding.
  • Huid en onderhuid: beschermen onderliggende structuren.

🔎 Mogelijke oorzaken van rugpijn

  • Oorzaken: overbelasting, verkeerde houding, stress.
  • Kenmerken: zeurende, wisselende pijn, vaak beter in rust.
  • Opties: rust, warmte, oefeningen, fysiotherapie.
  • Oorzaken: uitpuilende tussenwervelschijf drukt op zenuw.
  • Kenmerken: scherpe pijn, vaak uitstralend naar been of arm, tintelingen of krachtsverlies.
  • Opties: rust, pijnstilling, fysiotherapie, in sommige gevallen operatie.
  • Oorzaken: veroudering van tussenwervels of gewrichten.
  • Kenmerken: stijve, zeurende pijn, vooral bij bewegen.
  • Opties: bewegen, houdingsadvies, medicatie, eventueel injecties.
  • Oorzaken: zwangerschap, instabiliteit, belasting.
  • Kenmerken: lage rug- of bilpijn, soms uitstralend naar het been.
  • Opties: oefentherapie, bekkenfysiotherapie, steunband.
  • Nierstenen: hevige pijn in flank/rug, vaak met misselijkheid.
  • Galblaasproblemen: uitstralende pijn naar rechterschouder.
  • Maag- of alvleesklierproblemen: pijn middenrug.
  • Opties: medische behandeling afhankelijk van oorzaak.
  • Oorzaken: botontkalking (osteoporose), wervelfracturen, tumoren.
  • Kenmerken: plotselinge of aanhoudende pijn, vaak bij ouderen.
  • Opties: beeldvorming (röntgen, MRI), medicijnen, soms operatie.
  • Voorbeeld: ziekte van Bechterew.
  • Kenmerken: ochtendstijfheid, verbeterend met bewegen.
  • Opties: reumatoloog, ontstekingsremmers, oefentherapie.

Waar zit de pijn?

Sommige oorzaken van rugpijn komen vaker voor bij:

  • Vrouwen: endometriose, bekkenklachten, osteoporose.
  • Mannen: ziekte van Bechterew (jongere mannen), prostaatproblemen.
  • Spierpijn of houdingsklachten: vaak door langdurig zitten, stress of overbelasting.
  • Wervelfracturen of osteoporose: vooral bij oudere mensen.
  • Galkoliek: uitstralende pijn naar de rechterschouder of schouderblad.
  • Aortaproblemen (zoals een aneurysma): kan zich uiten als een scherpe pijn in het midden van de bovenrug.
  • Longproblemen: zoals longontsteking, longembolie of zelfs een longtumor (bijvoorbeeld met pijn bij ademhalen).
  • Slokdarmaandoeningen (bijv. reflux of spasmen): kunnen uitstralen naar de middenrug.
  • Nierproblemen (nierstenen, infecties): veroorzaken vaak een doffe of krampende pijn in de flank of middenrug.
  • Maagzweren: kunnen soms uitstralen naar de rug.
  • Lumbago (spit): plotselinge pijn door overbelasting of verdraaiing.
    Hernia (lumbale discus): meestal uitstralende pijn naar één been (ischias).
    Artrose of spondylose: chronische rugpijn, vaak stijfheid bij opstaan.
    Bekkeninstabiliteit of SI-gewrichtsklachten: vaak lage rugpijn met uitstraling naar de bil.
    Nierstenen of nierbekkenontsteking: uitstralend naar lies of onderbuik.
  • Pijn tussen schouderbladen met uitstralende pijn naar de borst: kan hartgerelateerd zijn.
  • Rugpijn met uitstralende pijn naar buik of borst: denk aan alvleesklierontsteking of aneurysma.

🧭 Wat kun je doen bij rugpijn?

  • Blijf in beweging (binnen grenzen).
  • Gebruik warmte (kruik, warme douche).
  • Let op houding en ergonomie.
  • Paracetamol of NSAID’s indien nodig (advies van arts of apotheek).
  • Hevige pijn die niet verbetert.
  • Uitstraling naar been/arm met krachtsverlies of gevoelsstoornissen.
  • Koorts of ziek gevoel erbij.
  • Problemen met plassen of ontlasting (spoed!).
  • Onverklaarbaar gewichtsverlies of nachtelijke pijn.
  • Lichamelijk onderzoek.
  • Beeldvorming: röntgenfoto, MRI of CT-scan.
  • Bloedonderzoek (bij verdenking op ontsteking of intern probleem).
  • 💡 Behandelopties via de huisarts of specialist
  • Medicatie (pijnstilling, ontstekingsremmers).
  • Verwijzing naar fysiotherapeut of oefentherapeut.
  • Injecties of specialistisch consult bij aanhoudende of ernstige klachten.
  • Medicatie (pijnstilling, ontstekingsremmers).
  • Verwijzing naar fysiotherapeut of oefentherapeut.
  • Injecties of specialistisch consult bij aanhoudende of ernstige klachten.

Let op: Het is altijd raadzaam om rechtstreeks advies in te winnen bij medische professionals, zoals uw huisarts voor specifieke vragen of zorgen met betrekking tot uw eigen gezondheid en medische situatie.