MEDISCHE ENCYCLOPEDIE
AMSTEL en IJ - HUISARTSEN
Sinusitis (bijholteontsteking) is een ontsteking van het slijmvlies in de bijholten van het gezicht, meestal als gevolg van een verkoudheid of allergie. Het zorgt voor drukpijn in het gezicht, een verstopte neus, en vaak etterige neusafscheiding. De officiële term is rinosinusitis, omdat het vaak de neus én de bijholten samen betreft.
Kenmerken en symptomen van Sinusitis
| Kenmerk / Symptom | Omschrijving |
|---|---|
| Verstopte neus | Door zwelling van het neusslijmvlies en ophoping van slijm. |
| Pijn en druk rond neus, ogen of voorhoofd | Doordat de sinussen ontstoken en opgezwollen zijn. |
| Hoofdpijn | Vaak intens en verergerend bij voorover buigen. |
| Neusafscheiding | Dik, geelgroen slijm dat soms uit de neus loopt of in keel loopt. |
| Verminderde reuk | Door blokkade van de luchtwegen in de neus. |
| Koorts | Kan voorkomen bij een infectie van bacteriële aard. |
| Moeheid | Algemeen gevoel van ziek zijn en verminderde energie. |
| Hoesten | Door slijm dat achterin keel loopt (postnasale drip). |
| Gebits- of kiespijn | Ontstekingen in bovenkaak sinussen kunnen uitstralen naar tanden. |
Sinusitis (bijholteontsteking) kent verschillende vormen, afhankelijk van de duur, de oorzaak en de aangetaste bijholten.
Hieronder een overzicht van de belangrijkste soorten:
Soorten Sinusitis
1. Op basis van de duur
| Type | Kenmerken |
|---|---|
| Acute sinusitis | Kortdurend (< 4 weken), vaak viraal (verkoudheid). |
| Subacute sinusitis | Tussen 4 en 12 weken, symptomen houden langer aan. |
| Chronische sinusitis | Klachten > 12 weken, vaak ontstekingsgericht zonder infectie. |
| Recurrente sinusitis | Meerdere acute episodes per jaar, klachtenvrij tussenin. |
2. Op basis van de oorzaak
| Type | Omschrijving |
|---|---|
| Virale sinusitis | Meest voorkomend, vaak door verkoudheid. |
| Bacteriële sinusitis | Secundair op virus, klachten > 10 dagen of verslechtering. |
| Schimmelsinusitis | Bij allergieën of verminderde immuniteit. |
| Allergische sinusitis | Door allergenen zoals pollen of huisstofmijt. |
3. Op basis van de aangedane bijholte
| Naam | Aangedane holte | Locatie |
|---|---|---|
| Maxillaire sinusitis | Kaakholte | Onder de ogen (wangen) |
| Frontale sinusitis | Voorhoofdsholte | Boven de ogen |
| Ethmoïdale sinusitis | Zeefbeenholte | Tussen de ogen |
| Sphenoïdale sinusitis | Wiggenbeenholte | Diep achter de neus |
4. Specifieke vormen
| Type | Bijzonderheden |
|---|---|
| Sinusitis met poliepen | Chronisch, vaak geurverlies. |
| Odontogene sinusitis | Oorzaak in het gebit, bv. tandwortelinfectie. |
| Fungale ball | Gelokaliseerde schimmelophoping. |
| Invasieve schimmelsinusitis | Ernstige vorm bij immuungecompromitteerden. |
Oorzaken en Triggers van Sinusitis
1. Oorzaken van Sinusitis
| Oorzaak | Uitleg |
|---|---|
| Virale infecties | Meest voorkomende oorzaak, meestal bij verkoudheid of griep. |
| Bacteriële infecties | Vaak secundair aan een virale infectie, klachten duren > 10 dagen of verslechteren. |
| Schimmelinfecties | Vooral bij mensen met allergieën of verzwakt immuunsysteem. |
| Allergieën | Allergische rhinitis veroorzaakt zwelling en blokkering van de afvoer. |
| Gebitsproblemen | Infecties vanuit bovengebit kunnen sinus maxillaris bereiken. |
| Neusafwijkingen | Bijv. scheef neustussenschot of poliepen die drainage belemmeren. |
| Chronische ontsteking | Langdurige slijmvliesirritatie zonder acute infectie. |
2. Triggers van Sinusitis
| Trigger | Beschrijving |
|---|---|
| Luchtweginfecties | Verkoudheid of griep verhogen kans op bijholteontsteking. |
| Allergenen | Pollen, huisstofmijt, schimmels of dierenharen veroorzaken slijmvliesreactie. |
| Droge of vervuilde lucht | Verergert irritatie van het neusslijmvlies. |
| Roken | Beschadigt trilhaartjes die slijm afvoeren. |
| Luchtdrukveranderingen | Bijv. tijdens vliegen of duiken (barosinusitis). |
| Chloor in zwembaden | Kan neusslijmvlies irriteren bij gevoelige personen. |
| Hormonale veranderingen | Zwangerschap of menstruatie beïnvloeden slijmvliezen. |
| Immuunstoornissen | Bv. bij diabetes of immunosuppressieve therapie. |
| Reflux (GERD) | Maagzuur kan keel en neusslijmvlies irriteren. |
Wat kun je doen tegen Sinusitis?
| Behandeling of maatregel | Toelichting |
|---|---|
| Neus spoelen met zoutoplossing | Verwijdert slijm en allergenen, bevordert drainage van de sinussen. |
| Stomen met warme damp | Helpt het slijm te verdunnen en de druk te verlichten. |
| Rust en hydratatie | Ondersteunt het herstel van het lichaam, voorkomt uitdroging van slijmvliezen. |
| Pijnstillers (paracetamol, ibuprofen) | Verlichten hoofdpijn, druk en pijn in het gezicht. |
| Neussprays (xylometazoline) | Verminderen zwelling van het neusslijmvlies, max. 5-7 dagen gebruiken. |
| Antibiotica | Alleen bij bacteriële sinusitis of als klachten > 10 dagen duren of verergeren. |
| Behandeling van allergieën | Antihistaminica of corticosteroïdneussprays bij allergische sinusitis. |
| Chirurgische ingreep (bij chronische sinusitis) | Bijv. FESS-operatie om blokkades in de sinussen te verwijderen. |
| Stoppen met roken | Vermindert irritatie en bevordert het herstel van de trilhaartjes. |
| Vermijden van triggers | Bijv. stof, pollen, rook, droge lucht en plotselinge drukveranderingen. |
Preventie van Sinusitis
| Preventieve maatregel | Toelichting |
|---|---|
| Regelmatig spoelen van de neus | Met zoutoplossing om allergenen en bacteriën te verwijderen. |
| Behandeling van allergieën | Voorkomt zwelling van het neusslijmvlies en verstopping van de sinussen. |
| Vermijden van rook en vervuilde lucht | Beschermt de trilhaartjes in de neus tegen beschadiging. |
| Goede handhygiëne | Helpt luchtweginfecties (zoals verkoudheid) te voorkomen. |
| Stoppen met roken | Roken irriteert de slijmvliezen en belemmert de afvoer van slijm. |
| Lucht bevochtigen | Voorkomt uitdroging van het neusslijmvlies in droge ruimtes. |
| Immuunsysteem versterken | Gezonde voeding, voldoende slaap en beweging verminderen kans op infecties. |
| Vaccinaties | Tegen griep of pneumokokken bij risicogroepen om secundaire sinusitis te voorkomen. |
| Vermijden van plotselinge drukveranderingen | Bijvoorbeeld tijdens vliegen of diepzeeduiken — gebruik neusdrukregulatie of xylometazoline. |
Wanneer naar de dokter bij het vermoeden van Sinusitis?
| Situatie | Waarom? |
|---|---|
| Klachten duren langer dan 10 dagen | Kan wijzen op bacteriële infectie die behandeling nodig heeft. |
| Klachten verergeren na enkele dagen | Verergering kan duiden op complicaties of secundaire infectie. |
| Hevige hoofdpijn en gezichtsdruk | Kan wijzen op ernstige ontsteking of complicaties. |
| Koorts hoger dan 38,5 °C | Kan duiden op een ernstigere infectie die medicatie vereist. |
| Wazig zicht, zwelling rondom ogen of roodheid | Mogelijke tekenen van verspreiding van infectie, direct medische hulp nodig. |
| Verhoogde ademhalingsproblemen of kortademigheid | Kan duiden op ernstige complicaties, acute medische zorg vereist. |
| Herhaalde sinusinfecties | Kan wijzen op onderliggende aandoeningen, zoals allergieën of anatomische afwijkingen. |
🔹 E = Ezelsbrug
“RUSTIG naar de dokter”
R-U-S-T-I-G staat voor:
- R = Raak je suf of verward?
- U = Uitval van zicht, spraak of spierkracht?
- S = Snel ontstaan, plots en heftig?
- T = Trauma (na een klap op het hoofd)?
- I = Infectietekenen (koorts, nekstijfheid)?
- G = Geheel nieuw patroon of bij 50+?
Als je ja antwoordt op één van deze vragen: raadpleeg een arts.
GZC AMSTELKWARTIER
Openingstijden praktijk:
Alle werkdagen van 08:00 tot 17:00
Tel: 020 308 1234
Na sluitingstijd: 088 003 0600
GZC BUIKSLOTERHAM
Let op: Het is altijd raadzaam om rechtstreeks advies in te winnen bij medische professionals, zoals uw huisarts voor specifieke vragen of zorgen met betrekking tot uw eigen gezondheid en medische situatie.
Related Articles:
- Glossary: Hoofdpijn – MigraineHoofdpijn is een veelvoorkomende aandoening die wordt gekenmerkt door pijn of ongemak in het hoofd. Het kan variëren in intensiteit, duur en locatie. Hoofdpijn kan verschillende oorzaken hebben, waaronder spanning, stress, vermoeidheid, oogproblemen, sinusitis of een onderliggende medische aandoening.
- Glossary: Hooikoorts
- Glossary: Keelontsteking – Faryngitis –
- Glossary: Hoesten
- Glossary: Griep – InfluenzaGriep, ook bekend als influenza, is een zeer besmettelijke virale infectie die voornamelijk het ademhalingssysteem aantast.
Let op: Het is altijd raadzaam om rechtstreeks advies in te winnen bij medische professionals, zoals uw huisarts voor specifieke vragen of zorgen met betrekking tot uw eigen gezondheid en medische situatie.