De milt is een orgaan linksboven in de buikholte, achter de maag. Ze speelt een belangrijke rol in het afweersysteem en filtert oude of beschadigde bloedcellen uit het bloed. Daarnaast slaat de milt witte bloedcellen en bloedplaatjes op en helpt ze bij het bestrijden van infecties. Hoewel de milt belangrijk is, is het geen essentieel orgaan om te overleven — bij verwijdering kunnen andere organen de functies deels overnemen.
De milt bevindt zich linksboven in de buikholte, onder het middenrif en achter de maag. Ze ligt beschermd achter de ribben, ongeveer ter hoogte van de 9e tot 11e rib.
Kapsel (Capsula splenica Een stevig bindweefselomhulsel dat de milt beschermt en de vorm behoudt.
Witte pulpa (Pulpa alba) Dit is het immuungebied van de milt. Hier zitten concentraties van lymfocyten (witte bloedcellen) die reageren op ziekteverwekkers. De witte pulpa bevat onder andere:
Lymfefollikels (vergelijkbaar met lymfeklieren)
Periarteriële lymfatische schede (PALS) rondom de centrale slagader
Rode pulpa (Pulpa rubra) Bestaat uit een netwerk van sinussen gevuld met bloed. Hier worden oude en beschadigde rode bloedcellen afgebroken en opgeruimd. Ook slaat het bloedplaatjes en reservebloed op.
Centraal vat (centrale arterie) Een kleine slagader die door de witte pulpa loopt en bloed naar de rode pulpa voert.
Sinusoïden (miltsinussen) Kleine bloedvaten met een grillige wand, waar bloedcellen worden gefilterd.
Trabekels Uitlopers van bindweefsel vanuit het kapsel die het binnenste van de milt ondersteunen en waar bloedvaten en zenuwen doorheen lopen.
Ongeveer 10–12 cm lang, 6–8 cm breed, met een gewicht van 150–200 gram. Kleur: donkerrood tot paars, door haar rijkelijke doorbloeding.
De milt verschilt nauwelijks tussen mannen en vrouwen. De grootte kan licht variëren per individu, maar niet geslachtsafhankelijk.
Filteren van oude en beschadigde rode bloedcellen
Opslag van witte bloedcellen en bloedplaatjes
Ondersteunen van het immuunsysteem
Opruimen van bacteriën en andere ziekteverwekkers
Tijdelijke opslag van bloed
De milt monitort en zuivert het bloed. Ze activeert witte bloedcellen bij een infectie en breekt versleten bloedcellen af. Bij ziekte of bloedverlies kan de milt tijdelijk groter worden en extra bloed afgeven aan de circulatie.
Vergrote milt (splenomegalie)
Miltscheur door een ongeval (spoedgeval)
Infecties (zoals mononucleosis)
Bloedziekten (o.a. leukemie)
Goedaardige cysten of zeldzame tumoren
Symptomen bij aandoeningen aan de milt kunnen variëren afhankelijk van de specifieke ziekte of aandoening, maar de meest voorkomende klachten zijn:
Pijn of een drukkend gevoel in de linker bovenbuik of soms uitstralend naar de linker schouder (Kehr-teken)
Vergrote milt (splenomegalie) die soms voelbaar is als een zwelling linksboven in de buik
Vermoeidheid door bloedarmoede of verminderde bloedaanmaak
Onverklaarbare blauwe plekken of bloedingen (door problemen met bloedplaatjes)
Terugkerende infecties door verminderde immuunfunctie
Gevoel van volheid of vroeg verzadigd zijn doordat de vergrote milt op de maag drukt
Koorts en algemene malaise bij infectieuze of ontstekingsaandoeningen
Zwakte en bleekheid bij ernstige bloedziekten of miltproblemen
Bij een miltscheur of trauma is er vaak sprake van plotselinge, hevige pijn en soms bloedverlies dat kan leiden tot een levensbedreigende situatie.
Hoewel de milt belangrijke functies heeft, kun je zonder milt leven. Andere organen, zoals de lever, nemen dan deels haar taken over. Wel is er een verhoogd risico op bepaalde infecties, vooral door kapselbacteriën.
Babesiose is een door teken overgedragen ziekte die wordt veroorzaakt door de eencellige parasieten van het geslacht Babesia. Teken kunnen besmet raken met deze parasieten door het voeden op geïnfecteerde dieren, zoals muizen, herten of vee, en kunnen ze vervolgens overdragen op mensen.
Let op: Het is altijd raadzaam om rechtstreeks advies in te winnen bij medische professionals, zoals uw huisarts voor specifieke vragen of zorgen met betrekking tot uw eigen gezondheid en medische situatie.
